Prema najnovijem izvještaju UN-a, objavljenom 20.novembra, a uoči početka pregovora o globalnim klimatskim promjenama koji su održani u Kataru, emisije stakleničkih plinova u atmosferi dostigle su novi rekordni nivo tokom 2011. godine. Svjetska meteorološka organizacija (WMO) objavila je Glasnik izvještaja stakleničkih plinova za 2011.godinu, u kojem se navodi da je između 1990. i 2011.godine, došlo do povećanja stepena zračenja za 30%  (efekat zagrijavanja klime na zemlji) zbog ugljen dioksida (CO2)  i drugih dugotrajnih stakleničkih plinova.

Glasnik izvještaja o atmosferskim koncentracijama – a ne emisije stakleničkih plinova

Emisije su ono što ide u atmosferu. Koncentracije su ono što ostaje u atmosferi, nakon složenog sistema interakcija izmedju atmosfere, biosfere i okeana. Oko 375 milijardi tona ugljika je ispušteno u atmosferu kao CO2 gas od početka industrijske ere 1750. godine, prvenstveno sagorijevanjem fosilnih goriva, navodi se u priopćenju agencije. Oko polovine ovog karbon dioksida ostaje u atmosferi, dok se ostatak absorbuje u okeanima i zemljinoj biosferi. Milijarde tona dodatnog ugljen dioksida u atmosferi će ostati stoljećima, uzrokujući da se planeta Zemlja dalje zagrijava (što će imati utjecaja na sve aspekte života). Daljne emisije će samo pogoršati situaciju. Do sada su tzv. carbon sinks (ponori emisija) apsorbovali skoro polovinu emitovanog CO2 u atmosferu kao rezultat ljudske aktivnosti, što se ne mora nužno nastaviti u budućnosti.

„Carbon sinks predstavljaju procese, aktivnosti ili mehanizme koji ukljanjaju stakleničke plinove iz atmosfere. Šume, zemljišta i okeani su prirodni odvodi za CO2. Već smo vidjeli  da okeani postaju acidni kao rezultat upijanja ugljičnog dioksida, s potencijalnim negativnim uticajem na podvodni prehrambeni lanac i koraljne grebene“, istakao je Generalni sekretar WMO-a Michael Jarraud.

Ponori emisija imaju središnju ulogu u ukupnoj jednačini ugljenika. Ukoliko bi se dodatno emitovani CO2 pohranio u spremnike (rezervoari) kao što su duboki okeani, tu bi ostao zarobljen stotinama ili hiljadama godina. Nove šume zadržavaju ugljenik znatno kraće vremensko razdoblje. Iz Agencije je napomenuto da je ugljen dioksid najvažniji staklenički plin emitovan ljudskom aktivnošću, odgovoran za 85%  povećanja zračenja tokom prošle decenije. To je najvažniji dugovječni staklenički gas, a tu su i metan i azotni oksid.

O stakleničkim gasovima se i govorilo na dnevnom redu UN Konferencije o klimatskim promjenama u katarskoj prijestolnici Dohi. Konferencija je okupila 195 stranaka Okvirne konvencije UN-a o klimatskim promjenama (UNFCCC), „roditeljskog sporazuma“ Kijoto Protokola iz 1997. godine. Protokol iz Kijota su ratifikovale 193 strane UNFCCC-a. Pod ovim Protkolom, 37 zemalja, uglavnom industrijalizovane zemlje i zemlje koje prolaze proces tranzicije ka tržišnoj ekonomiji, imaju pravno obavezujuća ograničenja emisija i obaveze smanjenja.  Krajnji cilj oba ugovora je stabilizacija koncentracija stakleničkih plinova u atmosferi na razini koja će spriječiti opasno ljudsko uplitanje u klimatski sistem.

Emina Ahmetović, projekt menadžer Udruženja za razvoj, unapređenje i promociju ekopoljoprivrede, turizma i zaštitu okoliša (EKOPOT)